13.11. Destek (Abutment) Seçimi
Destek (abutment) yerine konulduğu doğal dişin kökünün yerini tutan implantın üzerine, doğal dişin prepare edilmiş kronunu taklit edeceği düşünülerek yerleştirilen parçadır. Destekler, hangi dişin yerine konulduğu, implantın kemik içindeki pozisyonu, implantın doğal dişler veya diğer implantlara göre pozisyonu, interoklüzal mesafe ve gingival doku yüksekliği veya cep derinliği göz önüne alınarak seçilir.
İlk implant uygulamaları için standart dizaynda sadece tek tip destek (abutment) kullanılmıştır. İlk destekler korozyon ve parçalar arasında uyumsuzlukları önlemek için titanyum ve kıymetli metal alaşımından üretimişlerdir.
Tam seramik komponentler 1993 senesinde titanyum desteklere alternatif olarak tanıtılmış ve artan estetik talepleri karşılamıştır. Yumuşak doku reaksiyonunda ve marjinal kemik stabilitesinde, seramik ve titanyum destek uygulamaları başarılı olmuştur.
Resim 13.23 Destekler, hangi dişin yerine konulduğu, implantın kemik içindeki pozisyonu, implantın doğal dişler veya diğer implantlara göre pozisyonu, interoklüzal mesafe ve gingival doku yüksekliği veya cep derinliği göz önüne alınarak seçilir.
Resim 13.24 a. Maksiller sol lateral diş kaybı ve sağ lateral dişte şekil bozukluğu olan vakada, b . diş eksikliği implant üzerine yerleştirilen titanyum destek ve sağ lateral dişte, laminat veneer kron preparasyonu, c. tam seramik restorasyonlar
Destek materyali, implantı çevreleyen yumuşak dokuların kalitesini etkiler. Titanyum ve seramik destekler mukoza ataşmanının oluşmasına neden olurlar.
Titanyum üzerine simante edilmiş metal seramik kronlara göre, seramik destek üzerine simante edilmiş tam seramik kronlara gelen kırılma kuvvetleri daha çok etkili olmasına rağmen, tam seramik restorasyonların kullanımı giderek artmaktadır. Seramik destekler mükemmel estetik potansiyele sahiptirler ve biyouyumluluk dışında uzun süreli stabiliteyi de sağlamaktadırlar.
İlk seramik destekler, sinterlenmiş aluminyum oksitten üretilmiştir. Bunların özel siparişle hazırlandıkları için zaman alıcı ve preparasyon veya yerleştirilme aşamalarında kırılmalara neden olabilen mikroçatlaklar oluşturabilme özelliğine sahiptirler.
Tam seramik restorasyonlar, translüsensi özellikleri ile ışığın desteğe geçmesine izin verir ve gingival gölgelemeleri azaltarak canlı, güzel bir görünüm sergiler. Ancak bu yüksek translusensi, restorasyonun metal desteğe uygulanması sonucu metalin yansıması ile estetik olmayan bir görüntü meydana getirebilir. Bu estetik problemi çözebilmek için tam seramik destekler üretilmiştir.
Resim 13.25 Tam seramik kronlardaki yüksek translusensi, restorasyonun metal desteğe uygulanması sonucu metalin yansıması ile estetik olmayan bir görüntü meydana getirebilir.
Bu desteklerin uzun dönem başarısında, prefabrike metal desteklere göre daha fazla başarısızlığa uğradığı açıklanmıştır.
Günümüzde, destek üretimi için zirkonya seramik kullanılmaktadır. İtrium ile kuvvetlendirilmiş zirkonyumdioksit (Y-TZP-Zirkonyumdioksit, itriumla stabilize edilmiş tetragonal zirkonyum polikristalleri) yüksek biyouyumlu seramik materyaldir ve kırılma kuvvetlerine karşı özelliklerinden dolayı arkta istenilen bölgede uygulanabilir
Zirkonya seramik yüzeylerde, titanyuma göre daha az bakteri biriktiği gösterilmiştir. Zirkonyanın mat beyaz rengi, düşük parlaklık istendiğinde problem yaratabilir. İstenilen rengin elde edilebilmesi için çok kalın seramik ihtiyacı olabilir.
Resim 13.26 a, b. Fabrikasyon zirkonyum kalıplardan, freze yöntemiyle elde edilen destekler.
Destekler, prefabrik veya vakaya göre özel yapılmış olabilir. Standart ölçüler ve boyutlar posterior restorasyonlar için yeterli olabilir. Ancak, maksiller ön bölgede, estetik olmayan sonuçlara neden olabilir.
Eğer çevre dokuların desteklenmesi gerekli ise, özel destekler kullanılabilir. Özel destekler hem seramiğin standart implanta göre hazırlanması hem de CAD-CAM tekniğiyle yapılabilir.
Materyalin yüksek homojenite özelliğine sahip olması, özel dizaynı, kolay yapılması CAD-CAM tekniğiyle yapılan desteklerin avantajıdır. CAD-CAM tekniği maksiller anterior bölgede yanlış destek seçimine engel olabilir. Yetersiz doku konturlarını destekleyebilir ve diğer metal alaşımların uyumluluklarındaki zorlukları ve arayüz uyumsuzluklarını elimine eder.
Vida tutuculu, simante ve açılı destek kavramı
İmplant destekli kronun, destek yapıya simante olması veya destek - kron kompleksinin vidayla bağlanması şeklinde iki farklı dizayn ve bu dizaynlarda fabrikasyon olarak açılı üretilmiş destek yapılar söz konusudur. restorasyonlarda, implant-destek kompleksine vidalanan kronlar bulunur.
İmplant üzerine uyumlandırılmış destek üzerine pasif bir şekilde oturan kron, palatinal, lingual veya posterior bölgede oklüzal yüzde oluşturulan giriş yolu ile vidalanır.
Şekil 13.10 a. Simante köprü destekleri, b. Vidalı destekler.
Bu tür restorasyonlarda, son sıkıştırmadan sonra bu giriş yolunun ağız kısmı, kompozit rezin ile kapatılır. Vida tutuculu protezler, üst yapının sökülerek kontrolünü mümkün kılarlar.
Simante restorasyonlar, özellikle posterior bölgede retansiyon ve direnç için en az 5 mm arklararası mesafe gerektirirler. Aşırı yükler, destek yapının düşük boyutları ve vida ile düzenlenebilir. Siman artık riskini ortadan kaldırırlar.
Bu tür yapıda, destek ve kron arasında siman olmaması bir avantaj olarak görülebilir. Yine, bu tip restorasyonlar, destek vidalarının yeniden sıkıştırılabilir olmasına ve değerlendirilmesine olanak sağlar. Oluşturulan vida giriş yolunun, seramiğin devamlılığını bozması nedeniyle, kuvvetler karşısında kırılmalara yol açması, olası komplikasyon olarak düşünülebilir.
Simante kronlarda, vidalı restorasyonlardan daha az komplikasyon görülür. Üst yapı daha pasiftr ve daha uygun aksial yükleme oluşur.
Resim 13.27 a. Yeterli kalınlığa sahip olmayan anterior vida tutuculu kronlarda estetik olmayan görüntüler yanında, b. vida giriş yolunda restoratif materyalin devamlılığının bozulması söz konusudur.
Daha iyi estetikle birlikte oklüzal materyalde daha az kırılma sağlanır. Simantasyonun protetik uygulamaların konvansiyonel bir yöntemi olması ve siman başarısızlıklarının daha kolay giderilmesi avantaj olarak gösterilebilir. Vida retansiyonunun, ilave komponentleri, klinik ve laboratuvar işlemleri artırması da simante kronların tercih nedeni olabilir.
Özel yapılmış destekler üzerindeki siman tutuculu restorasyonlar yanlış yapılmış implantları uyumlandırmaya ve doğal diş gibi tedavi etmeye olanak sağlar. Kron yerleştirildikten sonra, çevre dokuların stabilizasyonuna ve iyileşmesine yardım eder. Kronun sık sık takılıp çıkartılmasının gerekmemesi, gingival travmanın da minimuma inmesine sebep olur. Vida tutuculu özel destekler kullanıldığında, simanın tamamen temizlenmesine izin vermesi için, interproksimal kron marjini gingival marjinin çok az altıda konumlandırılmalıdır. Aksi taktirde yumuşak dokuların sağlığı riske girer.
İmplant yerleştirimi sırasında kemik yapının izin vermemesi veya hatalı açılandırmaya bağlı sorunların giderilmesi için üretici tarafından fabrikasyon olarak açılandırılmış ve farklı açılarda sunulan destekler bulunur.
Resim 13.28 Titanyum a. düz ve b. açılı, c. titanyum basamaklı, d. titanyum-plastik prefabrik dökülebilir, e. zirkonyum düz ve f. açılı destekler.
Daha önce bahsedilen, her aksdışı 15° lik yüklemenin, yükün %25 ini vida-destek bağlantısı üzerine transfer edeceği ve o bölgede deformasyonlarla birlikte servikal kemik rezorbsiyonlarını artıracağı düşünülürse 15° den fazla açılı destekleri gerektirecek uygulamalardan sakınılması doğru olacaktır.
Resim 13.29 a, b. Maksiller anterior bölgede, vestibül eğim, açılı desteklerle tolere edilmiş, posteriorda düz destekler kullanılmıştır.
